Wie is Laura?

Vrouw

Laura (24) woont samen met haar vriend en combineert haar studie met werk en vrijwilligerswerk voor jonge mantelzorgers. Ze weet zelf als geen ander hoe het is om zelf jarenlang intensieve zorg voor een ander te dragen. Vanaf haar zevende nam ze zorgtaken op zich voor haar moeder, die kampt met ernstige psychische klachten zoals depressies en emotionele uitspattingen. Haar vader heeft een verslavingsverleden, al was dat in haar jeugd meer op de achtergrond aanwezig. Naast de zorg voor haar moeder werd Laura gaandeweg ook de spil in het leven van haar jongere broer en zusje, die tien en veertien jaar jonger zijn dan zij.

De mantelzorg begon ongemerkt. Wat ze deed – medicijnen aanreiken, haar moeder kalmeren tijdens paniekaanvallen, het huishouden regelen – voelde voor haar als vanzelfsprekend. Niemand noemde het zorg, niemand noemde haar mantelzorger. Laura was zestien jaar toen haar moeder op haar uit huis werd geplaatst vanwege de onveiligheid voor het gezin. Laura bleef achter, vanaf dat moment was ze het stabiele anker. ‘Het voelde alsof ik het moest doen, anders deed niemand het.’ Ze gaf haar jeugd op en werd in rap tempo volwassen. Niet omdat ze dat wilde, maar omdat de situatie het vroeg.

Toen ze achttien werd, verbrak ze het contact met haar moeder. De constante stress, het gevoel haar therapeut te moeten zijn, de emotionele uitputting, het werd haar te veel. Die beslissing betekende geen einde aan haar zorgtaken. Ze bleef actief zorgen voor haar broertje en zusje, die nu bij hun vader wonen. Ze helpt hen met school, structuur, en biedt emotionele steun. Vooral aan haar zusje, die nog geen passende psychische hulp ontvangt. Regelmatig slaapt Laura een paar nachten bij haar vader om de zorg op te vangen als dat nodig is. De rol die ze speelt, voelt inmiddels als meer dan een grote zus. ‘Ik ben haar veilige plek’, zegt ze over haar zusje. ‘Soms voelt het alsof ik meer een moeder ben dan een zus.’

Nu, jaren later, begint er langzaam ruimte te ontstaan voor reflectie en zelfzorg. Laura heeft therapie gevolgd en is zich bewuster van haar grenzen. Ze leert dat zorgen niet hetzelfde hoeft te betekenen als alles op je nemen. Toch blijft het zoeken. Ze voelt zich nog steeds verantwoordelijk, wil alles oplossen en worstelt met het vinden van balans. De effecten van jarenlange overbelasting werken nog altijd door. Maar er is ook groei. Haar relatie biedt stabiliteit, haar vrijwilligerswerk geeft haar een stem en haar ervaring zet ze nu bewust in om anderen te helpen. ‘Met trots, maar ook met verdriet kijk ik terug. Ik heb dingen gedaan die een kind nooit zou moeten doen. Maar ik heb het gedaan. En ik heb het gered.’

Om de privacy van deze persoon te beschermen is gebruik gemaakt van een verzonnen naam. De werkelijke naam van Laura is bij de redactie bekend.

Laura

Laura

Vrouw

24

Zorgen blijft, maar nu met grenzen, ruimte en bewuste keuzes

‘Ik zou het weer doen, maar niet meer zoals vroeger. Toen offerde ik mezelf op. Nu wil ik zorgen én mezelf overeind houden. Dat kan samengaan, als je maar leert om ook goed voor jezelf te zorgen.’

‘Zorgen is iets wat ik blijf doen. Het zit in mij. Maar ik weet nu ook: ik mag daarin kiezen. En ik mag daarin groeien.’

Laura

Laura

Vrouw

24

Je hoeft niet alles zelf te dragen en al helemaal niet in stilte

‘Durf te zeggen: ‘Dit is te veel’. Ook al lijkt het alsof je het aankunt, niemand hoeft alles alleen te doen. Zoek mensen om je heen die jou ook zien. Niet alleen als mantelzorger, maar als mens.’

‘En weet: jouw gevoel mag er zijn. Schaam je niet voor moeheid, voor frustratie, voor verdriet. Het maakt je niet zwak, het maakt je echt.’

Laura

Laura

Vrouw

24

De mooiste momenten zijn vaak klein, maar ze dragen de meeste betekenis

‘De mooiste momenten zijn simpel: een blik, een glimlach, weten dat ze zich veilig voelt bij mij. Als ze hardop zegt: ‘Ik ben blij dat jij er bent’, dan weet ik waar ik het voor doe.’

‘Maar er zijn ook zware momenten. Avonden waarop ik zó moe ben, maar toch de telefoon opneem. Of momenten waarop ik wil ontspannen, maar met m’n hoofd alweer bij de volgende afspraak zit. Het zorgt ervoor dat ik mezelf vaak op de laatste plek zet. En dat doet pijn, als ik eerlijk ben.’

Laura

Laura

Vrouw

24

Je kunt pas iets uit handen geven als je ook als zorgdrager wordt erkend

‘De hulp was er wel, maar niet voor mij. Toen ik zestien was, zat ik in het systeem, maar werd ik er buiten gehouden. De hulpverleners spraken met mijn ouders, niet met mij. Ik had geen officiële status, dus ze vonden dat ik het wel aankon. Maar dat was niet zo. Ik werd niet serieus genomen. Als ik iets zei over hoe slecht het ging, werd gezegd: ‘Je bent gewoon boos op je moeder.’ Dat was zo frustrerend. Ik wás boos, maar ik had ook gelijk. Er gebeurde gewoon te veel.’

‘Nu is het beter. Er is iets meer begrip, vooral van mijn vader. Maar ik blijf vaak degene die het hele plaatje overziet en dat blijft lastig over te dragen.’

Laura

Laura

Vrouw

24

Soms moet je weggaan om jezelf heel te houden

‘Toen ik achttien was, heb ik het contact met mijn moeder verbroken. Ik voelde me haar therapeut, niet haar dochter. Ze was zo ziek, zo instabiel, ik voelde me kapotgaan. En ik zag geen uitweg anders dan afstand nemen. Dat moment was pijnlijk, maar ook noodzakelijk. Ik trok daarmee mijn eerste echte grens. Ik zei: tot hier. En dat heeft me uiteindelijk gered.’

‘Ik loop vooral tegen mijn eigen overcompensatie aan. Als ik iets mis, compenseer ik het dubbel. Als ik door de zorg een les mis, bied ik aan om de volgende keer langer te blijven. In vriendschappen hetzelfde: als ik moet afzeggen omdat mijn zusje iets nodig heeft, bied ik meteen iets terug aan. Alsof ik het moet goedmaken.’

‘Ik weet dat ik het niet allemaal kan oplossen. Maar het voelt vaak wel zo. Dan voel ik me schuldig als ik iets laat liggen. En ik weet nog niet goed hoe ik daarmee moet omgaan. Ik leer, maar ik ben er nog niet.’

Laura

Laura

Vrouw

24

Niet alles hóeft en ook niet alles hoort bij jou

‘Toen mijn zusje vorig jaar in het ziekenhuis lag, vroegen de verpleegkundigen of ik haar stoma wilde verzorgen. Dat heb ik geweigerd. Dat is niet mijn taak. Ik ben haar zus, niet haar verpleegkundige. En ik wil ook niet dat onze band alleen nog maar uit zorg bestaat. Het is een grens die ik heb moeten leren. Want vroeger deed ik alles. Maar nu weet ik: als ik echt alles op me neem, verlies ik niet alleen mezelf, ik verlies ook de relatie.’

Laura

Laura

Vrouw

24

Zorgen brengt niet alleen vermoeidheid, het brengt ook diepe verbondenheid

‘Mijn zusje zegt soms: ‘Jij bent mijn veilige plek.’ Dat raakt me. We hebben een band die je niet makkelijk kunt uitleggen, we begrijpen elkaar vaak zonder woorden. Dat vind ik heel bijzonder. Soms, in het ziekenhuis, kan ik op een moeilijk moment precies dát doen wat nodig is. Haar hand vasthouden, een grapje maken, afleiden. Dan zie ik haar ontspannen. Dat zijn kleine momenten, maar ze betekenen veel. Dan voel ik: dit is iets wat niemand anders voor haar kan doen.’

‘Ik zie ook het grotere geheel. Ik kan mijn ervaring nu inzetten in vrijwilligerswerk, anderen ondersteunen. Dat maakt de last ook een beetje lichter; dat ik niet alleen draag, maar ook doorgeef.’

Laura

Laura

Vrouw

24

Zolang je sterk lijkt, vraagt niemand hoe het echt met je gaat

‘In mijn jeugd was er vooral hulp voor mijn moeder. En als mensen wisten van mijn broertje of zusje, dan vroegen ze naar hen. Maar naar mij? Bijna niemand vroeg hoe het met míj ging. Ik werd gezien als de sterke. Als degene die het toch wel redt. Alleen één Franse docente op de middelbare school zag iets. Die nam af en toe echt tijd voor me. Zij vroeg wat ik nodig had. Dat is me altijd bijgebleven.’ 

‘Zelf voelde ik het ook niet als mantelzorg. Ik dacht: dat is helpen met het aantrekken van steunkousen of helpen bij het douchen. Pas toen ik bij MantelzorgNL andere verhalen hoorde, herkende ik mezelf. Toen pas dacht ik: oh, dus dát was het.’ 

Laura

Laura

Vrouw

24

Regie houden betekent ook kunnen zeggen: nu even niet

‘Vroeger had ik helemaal geen keuze. Als ik de zorg niet op mij nam, deed niemand het. Nu probeer ik meer zelf regie te nemen. Ik geef vaker aan als iets te veel is. Mijn vader luistert daar gelukkig nu beter naar. Maar nee zeggen blijft lastig. Ik ben geneigd om te zeggen: ‘Ik fix het wel.’ En dan loop ik er wéér in.’ 

‘Mijn vriend helpt me gelukkig om rustmomenten in te bouwen. Hij zegt soms: ‘Niet ook nog het weekend volplannen.’ Maar dat leerproces is nog bezig. Ik wil zorgen, maar ik wil ook leren dat dat niet altijd ten koste hoeft te gaan van mezelf.’ 

Laura

Laura

Vrouw

24

Als zorgen het uitgangspunt wordt, raakt ontspanning uit beeld

‘Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik het leed van de wereld moet oplossen. Dat ik daar verantwoordelijk voor ben, omdat ik als kind al geleerd heb dat alles van mij afhangt. Daardoor ben ik heel streng voor mezelf. Ik mag pas rust nemen als alles geregeld is. Maar in een zorgsituatie is dat moment er bijna nooit.’

‘Mantelzorger zijn heeft veel effect gehad op verschillende vlakken: ik liep studievertraging op, heb financiële zorgen, doordat ik minder kon werken en voelde me sociaal vaak onbegrepen. Ik ging van gezond naar extreem ondergewicht door alle stress en werd uiteindelijk ziek. Ik kreeg longontsteking, koorts, alles tegelijk. Toen pas trok ik aan de bel: ik kan dit niet meer. Maar de gevolgen van die jarenlange overbelasting draag ik nog steeds met me mee.’

Nóg wijzer worden?

Vragen en antwoorden

Stel een vraag aan de redactie

Uw kunt uw vraag anoniem stellen. Gedeelde Ervaringen behoudt het recht uw vraag niet te publiceren en/of in behandeling te nemen.

Dit formulier is beveiligd met reCAPTCHA van Google | Privacy - Voorwaarden