Eenzaamheid

Een buddy voor jou als mens

‘Eenzaamheid is eigenlijk een soort verslaving. Je hebt een bepaald leven en daar ben je aan verslaafd. Dat leven moet anders. Dan kun je mensen wel uit de situatie halen, maar daar los je het probleem niet mee op. Als je naar zo’n eenzaamheidsclubje gaat en je komt de week erna niet, dan komt niemand je ophalen. Want eigen regie enzo. Het zou veel beter zijn als iemand je dan wel komt halen. Gewoon een maatje. Niet gelijk met het doel om je zo snel mogelijk de arbeidsmarkt op de krijgen. Niet een buddy voor je schulden! Nee, een buddy voor jou.’ 

Praten met een psycholoog kan helpen

‘Later heb ik een psycholoog gesproken. Ik heb wat sessies gehad om er weer bovenop te komen. EMDR-therapie. Daardoor kreeg ik rust in mijn hoofd. Ik kon de ellende die ik had meegemaakt een plek geven. Daarom kan ik er nu ook redelijk over praten. Dat is het enige dat ik aan hulp heb gekregen. Ik heb vier of vijf sessies gehad. Ik heb nu ook geen psychische problemen meer. Ik heb alleen soms die eenzaamheid en behoefte aan gezelligheid.’   

De betrokkenheid van artsen kan je het gevoel geven dat je er nog toe doet

‘Ik ben drie maanden lang, na het overlijden van mijn vrouw, gebeld door mijn huisarts. Eerste maand, elke week. In de tweede maand, elke twee weken. Tot in het einde van de derde maand. Gesprekken die niet oppervlakkig waren. Niet van: Hoe voelt u zich vandaag? Maar: Hoe ben je bezig met het verwerken? Kan ik iets voor je betekenen? Zal ik je over een paar weken weer bellen? Ze was heel betrokken, waardoor ik me gesteund voelde. En ze namen er de tijd voor. Dat gaf me een goed gevoel. Het gaf me het gevoel dat ik er nog toe deed.’   

Het is fijn als je je verhaal aan iemand kunt vertellen en dat diegene dat voor je opschrijft

‘Ik had behoefte aan iemand die eens een keer luisterde naar mijn verhaal. Zonder gelijk te zeggen: “Wat zal jij het zwaar gehad hebben”. Ik heb een keer mijn hele verhaal kunnen vertellen bij de GGZ, maar die mensen vertrouwde ik heel lang dus niet, dus daar is enige tijd, een jaar of 8, overheen gegaan. Het gaat ook over vertrouwen. Het is fijn als er iemand is die zegt: “Vertel”. En die alles oordeelloos opschrijft.’

Als je een klik hebt, met een hulpverlener kan deze iets betekenen in het gevoel van eenzaamheid

‘Als je iets aan een haptonoom wilt hebben, moet er een klik zijn. Ik hield echt van die man. Ik vertrouwde hem. Als ik van mijn werk naar huis fietste, kwam ik hem altijd tegen, was heel fijn om hem te zien. Maar om het anderen aan te raden… ja mij heeft het heel veel vrijheid gegeven. Om niet meer in die eenzaamheid te denken, of in verwijten te denken, maar om te zijn wie ik ben. Dat heeft het mij gebracht. Het gevoel dat ik regie heb over de dag van vandaag. Er zijn genoeg therapeuten die van alles en nog wat kunnen, maar je moet een klik hebben. Anders heeft het geen zin.’ 

Het is zoeken naar een balans in wat je wel en niet met je naasten deelt

‘Ik heb altijd geprobeerd mijn ouders en zus een klein beetje te beschermen. Zij maakten zich ook zorgen om mij. Het is niet de bedoeling dat mijn moeder straks niet slaapt, omdat zij zich zorgen maakt om haar dochter. Ik deelde heel veel met mijn ouders, maar wilde ze ook geen hulpverlenersrol geven. Ik heb ook een heel goede vriendin, daar bel ik elke dag wel een uur mee. Zij merkte ook dat het niet goed ging. Maar zij woont in Rotterdam, dus even heen en weer wordt hem niet. En ik wil ook niet dat mijn probleem hun probleem wordt. Misschien had ik meer kunnen delen, maar nee ik denk dat ik een goede balans gevonden hebt. Praten met je ouders of een vriendin over dat je het leven niet meer ziet zitten, dat is erg lastig kan ik je verklappen. Dat trekken mensen zich natuurlijk persoonlijk aan. Jij wil dood, maar dat moeten wij oplossen! Daar gaat dat gevoel helemaal niet over.’ 

Het is moeilijk om steun op de juiste manier in te vullen en toe te laten

‘Nadat mijn vrouw is overleden, hebben mensen uit mijn omgeving me echt geprobeerd te steunen. Het nam niet de eenzaamheid weg, maar het gaf een goed gevoel. Mensen kwamen eten brengen. Ik voelde betrokkenheid.’

De ontmoeting met de ander, gezien worden door een ander, kan je leven veranderen

‘De ontmoeting die ik toen met de opbouwwerker had. Zij zag iets in mij, wat ik dacht verloren te zijn. Ik dacht dat ik het kwijt was geraakt; er voor een ander zijn. Ik dacht: Straks kan ik dat werk niet meer doen. Zij zat recht tegenover mij aan de tafel en zag de oude Joyce. Zij zei: “Ben je niet al klaar om te gaan werken?” Dat vond ik heel spannend, maar ik ben het wel gaan doen. Mede omdat ze me bijna elke week appte. Toen dacht ik: O, ze zitten soort van op mij te wachten. Toen dacht ik, nou kan ik het niet maken niets van me te laten horen. Die ander kan echt zoveel betekenen. Dat kan iets heel kleins zijn, dat kan ze buurtburgemeester van het dorp zijn, die zijn hand altijd opsteekt. Van gezien worden en erkend worden wie je bent, dat is heel waardevol.’ 

Het is fijn om een maatje te hebben om mee te praten, maar het is moeilijk om die wens onder woorden te brengen

‘Ik had in die tijd wel wat gehad aan iemand die me begreep en snapte. Uit het wijkteam bijvoorbeeld. Dat konden ze niet echt bieden. Gewoon gespreksstof, iemand waar ik mee kon praten. Niet een psycholoog, maar meer een soort maatje. Maar dat kon ik niet zo goed onder woorden brengen. Toen was ik ook nog niet zo bewust van dat ik laaggeletterd was en ik stond nog niet zo sterk in mijn schoenen.’   

Als iemand die belangrijk voor je is overlijdt, kan dat ook gevoelens van eenzaamheid veroorzaken

‘Ik had een heel fijn persoon in de sauna ontmoet. Hij was getrouwd en alles. We hadden niet veel contact, maar als we contact zochten, wisten we ook: dan zijn we er voor elkaar. Zonder verwachtingen van elkaar. Hij heeft me ook gesteund dat ik op de vrachtwagen ging. Dat heb ik uitgezocht en ja, dit is wat ik wil. Ik mis deze vriend met regelmaat, want hij is er helaas niet meer. Hij is overleden. Dat is gebeurt vlak voordat ik besefte dat ik eenzaam was. Zijn overlijden had daar ook wel mee te maken. We begrepen elkaar, als we elkaar aankeken hadden aan een half woord genoeg. Ondanks dat we elkaar niet vaak zagen. Ik heb hem een jaar gekend en dat was zo fijn. Hij weet dat ik mijn diploma heb gehaald en soms kom ik dingen tegen en dan heb ik nog de neiging om hem te bellen. En hij is er al 3 jaar niet meer.’ 

Anderen kunnen je helpen om de situatie waar je in zit te veranderen

‘Uiteindelijk ben ik vrijwilligerswerk gaan doen. Dat is de schuld van mijn moeder. Zij had een oproep gezien voor een taalmaatje. Zij appte mij dat krantenknipsel door. Ik was wel beperkt omdat ik geen autoreed en ik zat in de schuldhulpverlening, dus ik mocht ook geen auto. Maar naar dat project van taalmaatje kon ik op de fiets. Toen heb ik contact gezocht met de opbouwwerker daar. Zij zei: “Rare vraag maar waarom werk je niet? Als we kletsen merk ik dat je heel veel ervaring hebt met het welzijnswerk.” Toen bleek dat zij een zwangerschapsvervanging zochten voor een paar maanden. Maar ik dacht ik ga niet al die stress op mijn hals halen voor een paar maanden. Toen appte ze een maand later, we hebben ook een vacature in Bogten en toen dacht ik: Daar is mijn moeder geboren! Dat zou wel heel leuk zijn. Toen ben ik gaan solliciteren en aangenomen.’ 

Een vriend hebben is belangrijk, als je niemand hebt val je in een zwart gat

‘Ik heb een vriend, dat is nog steeds mijn vriend. Hem ken ik al 28 jaar. We zijn door dik en dun gegaan en hebben elkaars ellende gezien. Hij is heel belangrijk voor me. Hij begrijpt me goed. Het is wel heel belangrijk dat je vrienden en goeie personen om je heen hebt. Mensen die echt helemaal eenzaam zijn vallen in een zwart gat.’  

Als je iemand wilt helpen uit de eenzaamheid te komen, geef de ander dan de tijd

‘Een advies dat ik heb, is: nee, is niet altijd nee. De aanhouder wint. Als je er voor iemand bent, en je de ander de tijd laat nemen. Laat de ander weten dat je er bent en wees consequent. Zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Dat heb ik ook ervaren met de opbouwwerker die me elke week appte. Ze liet me niet alleen staan in het hele systeem.’ 

Je kunt je gevoelens van eenzaamheid verkleinen

‘Echt eenzaam ben ik niet meer. Ik heb weinig mensen, maar mijn zus kan ik bijvoorbeeld bellen of appen. Hier in de buurt ken ik iemand die soms even boodschappen voor me doet en dat scheelt zoveel. Een moeder van een vriendin van mij woont om de hoek, die zet dingen even buiten als ik in het buitenland zit. Elke dag is er wel even contact met iemand. Dat je gewoon even aandacht krijgt en dan is die eenzaamheid ook weg. Daar heb ik voor gezorgd. Ook dat mensen met mij contact opnemen en dat het niet altijd van mij uit komt. Dat er mensen om me heen staan dat heeft mij geholpen om de eenzaamheid niet meer te voelen. En als ik treurig ben, dan wil ik iemand even appen of wat dan ook. Maar ik kies ook soms om ergens heen te gaan, ook alleen. Ik wil dat en doe dat en ga niet wachten totdat een ander me meeneemt.’ 

Met de ene hulpverlener kom je verder, met de andere niet

‘De huisarts heeft het wijkteam ingeschakeld. Zij hebben wel gedaan wat ze konden, maar het heeft niets opgeleverd. Ik wilde ondersteund worden om me beter te voelen. Ik ben een half jaar ziek geweest, een soort burn-out. Het wijkteam kon mij niet echt helpen. Via de huisarts heb ik ook een hulpmaatje gekregen voor het financiële plaatje. Het hulpmaatje was wel fijn. Die hielp me met een overzicht en het op orde maken. Dat gaf wel een stuk rust.’ 

Eenzaamheid zit ook in het zo moeten schreeuwen om hulp

‘Ik heb enorm veel hulp gemist. Er waren enorme wachtrijen. Uiteindelijk heeft mijn moeder de crisisdienst gebeld. Ik sliep niet meer, ik hallucineerde. Het ging helemaal nergens meer over. Je wordt zó niet jezelf als je niet slaapt. Ik had echt hulp nodig, maar ik had er al zo vaak om gevraagd. Zo eenzaam heb ik me nog nooit gevoeld. De eenzaamheid zit ook in dat ik zo hard heb moeten roepen om hulp. Gelukkig ben ik sterk en blijf ik roepen. Maar ik heb ook wel momenten gehad dat ik op de bank zat en heel hard wilde roepen: “Het lukt me niet alleen!” 

Het helpt als iemand er echt voor jou is, dat die je bij de hand neemt en dat diegene zich opstelt als mens in plaats van professional

‘Iemand die er voor mij is, in plaats van iemand voor de gemeente. Het gevoel van eenzaamheid is voor mij een gevoel van mijn verhaal niet kwijt kunnen, of dat nou positief of negatief is. Dan vreet dat zich naar binnen.

Iemand moet zeggen: “Er is daar iets te doen en ik kom je ophalen op zaterdag om 10:00.” Niet in de zin van: we sleuren je je huis uit. Maar zet dat fucking professionele masker eens af! Wees wie je bent. Dat is voor mij heel belangrijk. Dan weet ik dat ik te maken hebt met een mens, in plaats van een persoon die zijn werk doet om er zijn geld mee te verdienen. Ik heb genoeg mensenkennis om daar doorheen te prikken.’

99 procent van mensen die dit meemaken, hebben vrienden, familie die allemaal dwingend vertellen wat je moet doen

“Je zou lid moeten worden van een sportclub.” “Je zou een datingsite moeten bezoeken.” Allemaal dat soort flauwekul. Daar is zij volledig aan voorbij gegaan. Vanaf dag 1, heeft zij continue aandacht gegeven. Vijf keer in de week bellen, langskomen, hapje eten, vragen of ik zin had om een stukje samen te fietsen. Heel simpele dingen. En: mij vragen waar mijn behoeftes lagen. Wat wil jij nou? Zo ben ik uiteindelijk tot leven gewekt. Daar komt het op neer. Ik ben teruggezet op aarde. Ik raakte mijn fatalistische gedrag kwijt. Ik ging weer met plezier dingen ondernemen.’ 

Een ander kan een grote steun zijn in het aanpakken van je gevoel van eenzaamheid

‘Ik heb het met een kameraad gedeeld. Dat was vorig jaar. We zijn met een groepsreis geweest en daar zat die kameraad bij. Op een gegeven moment had hij iets van: Wat is er met jou? Je zit ergens mee. Er klopt iets niet. Toen had ik zoiets van: je voelt het wel goed maar het wil er nog niet uit. In alle rust in die week zei hij: “Als er wat is kun je bij me terecht, wat je vertelt blijft tussen ons.” Dat heeft geresulteerd in dat we ‘s avonds een keer zijn gaan lopen, even 1 op 1 uit de groep. Toen heb ik het kunnen vertellen, dat ik me eenzaam voel. Hij viel letterlijk om. “Nou, dan gaan we dat samen aanpakken,” zei hij. “Ik ga je helpen en steunen. Wat kan ik voor je doen?” Hij belde en appte als ik niets liet horen. Hij hielp me en ik kon het verhaal echt kwijt. Dat gaf me zoveel opluchting. Zoveel ruimte dat je ook met anderen kunt praten, omdat je vast zit in je gedachten. Dat heeft erg geholpen in het oplossen van mijn eenzaamheid.’  

Je hebt steun uit je directe omgeving nodig, maar aan die mantelzorg zitten wel grenzen

‘In zijn algemeenheid kan de zorgvraag die er is, door niemand anders worden ingevuld dan door iemand uit je directe omgeving. Die moet het signaleren en vervolgens veel tijd steken in het invullen. Als je het nichtje van mijn vrouw zou interviewen, dan zou die je vertellen: ik zou het morgen weer doen, maar het heeft ook een keerzijde. Zij heeft wel degelijk problemen gehad door het feit dat ze teveel aandacht aan mij heeft besteed en haar eigen netwerk heeft laten versloffen. Dat kan niet voortduren. Het moet gekaderd worden.’ 

Hulp vragen is moeilijk en kan een eenzaam gevoel geven

‘Ik heb altijd wel verbondenheid gevoeld met mijn ouders. Ik heb heel lieve ouders. Door dit ongeluk ben ik bijna mijn huis kwijtgeraakt, ik ben in de schuldhulpverlening terecht gekomen en heb bij de voedselbank gelopen. Mijn ouders zijn er altijd voor me geweest. Hebben me altijd opgehaald en weggebracht, maar ja, zij moeten ook werken. Ik heb ook een zusje hier vlakbij wonen, maar zij heeft ook een parttime baan. Het zat hem vooral in het de ander niet tot last willen zijn. Het vragen om iets en afhankelijk zijn van anderen, vind ik heel moeilijk. Hulp krijgen, verbonden zijn – dat was het probleem niet. Maar hulp vragen, was heel moeilijk.’ 

Als je wilt dat mensen die eenzaam zijn op een activiteit komen, moet je hen actief benaderen

‘Je moet niet verwachten van iemand die eenzaam is en je een brief in de brievenbus doet over een clubje, dat diegene komt. Als het geweest is denkt diegene: O ja, dat was vandaag. Weer iets waar ik in gefaald heb. Een actiever beleid op die gebieden zou helemaal niet verkeerd zijn.’ 

Het behouden van je relatie kan een motivatie zijn om aan je eenzaamheid en depressies te werken

‘Ik kan nu functioneren zoals ik wil functioneren. Omdat ik heb geleerd me open te stellen. Te zijn wie ik ben. Ik ben ook aandachtiger geworden voor mijn vrouw. Ik denk dat hulp van derden wel heel essentieel is om uit die eenzaamheid te komen. Toen ik terug naar mijn vrouw wilde, had ze een paar voorwaarden; ik moest stoppen met die andere vrouw en ik moest professionele hulp zoeken. En ik wilde graag terug. Dat is wel een omslagpunt geweest.’ 

Een ander kan je helpen om je leven weer invulling te geven, maar kan het niet van je overnemen

‘Hoe ben ik mijn leven gaan invullen? Alles wat het nichtje van mijn vrouw deed, deed ze om te zorgen dat ik de volgende stap zou zetten. Maar nooit vergetend dat ik dat zelf moest doen. Zij kon het aanvullen, maar kon het niet invullen. Zo is het gekomen dat ik er weer lol in heb.’