Wie is Marianne?
Vrouw
Marianne is 63 jaar, getrouwd en moeder van twee volwassen kinderen. Ze woont samen met haar man. Ze werkte in loondienst bij een Steunpunt Mantelzorg, tot ze in 2022 als zzp’er verder ging in de begeleiding van mensen met dementie. Voor ze anderen hielp met hun mantelzorgsituatie, stond ze er zelf middenin.
Haar zorg begon bij haar vader, die na het overlijden van haar moeder steeds afhankelijker werd. Marianne deed aanvankelijk wat elke dochter zou doen: boodschappen, de was, een bezoekje brengen. Maar dat veranderde. ‘Op een gegeven moment hing ik mijn jas op, zette ik de wasmachine aan, verschoonde het bed. Was ik alleen maar bezig. Toen dacht ik: dit is geen visite meer.’
Ook voor haar alleenstaande tante werd zij mantelzorger. Die kwam uiteindelijk in hetzelfde zorgcomplex te wonen als haar vader, twee deuren verderop. Marianne regelde haar medische afspraken, dagbesteding, en was haar vaste aanspreekpunt. De intensiteit nam toe, de balans raakte zoek. Haar eigen werk, puberkinderen thuis, een man zonder baan én toenemende mantelzorgtaken, het werd te veel. Marianne belandde in een burn-out. Pas toen durfde ze te zeggen: ‘Ik moet een grens trekken.’ Sindsdien probeert ze de zorg ook wat meer te delen en ondersteuning en hulp te vragen waar dat kan.
Wat haar verhaal bijzonder maakt, is dat ze beide kanten kent, zowel als hulpverlener als mantelzorger. Die ervaring kleurt nu haar werk als begeleider van mensen met dementie. ‘Je kunt alles weten, maar het pas voelen als je het meemaakt.’
Marianne
Vrouw
63
Zorgen gaf betekenis, maar ook opluchting dat het nu niet meer hoeft
‘Ik kijk met trots én opluchting terug. Ik ben dankbaar dat ik dit heb kunnen doen. Maar ik ben ook blij dat het nu voorbij is. Nu ik voor anderen werk als begeleider, kijk ik anders naar mantelzorg. Met meer begrip. Want ik weet: je kunt het pas écht begrijpen als je er zelf in gezeten hebt.’
Marianne
Vrouw
63
Vragen is geen zwaktebod, het is de eerste stap richting erkenning
‘Durf te vragen. Dat is mijn grootste les. Als ik eerder had gezegd: ‘Ik trek dit niet’, was ik misschien niet onderuit gegaan. En deel je zorgen met familie. Hoe moeilijk ook, het maakt alles makkelijker als je het samen draagt.’
Marianne
Vrouw
63
De mooiste momenten zitten vaak in kleine dingen, maar het zwaarste zit in het gevoel alles alleen te moeten dragen
‘Mooie momenten waren klein maar groots. De blik van mijn vader. De dankbaarheid van mijn tante. En dat zorgpersoneel zei: ‘Als we even pauze hebben, gaan we liever bij jouw tante langs dan in de kantine zitten.’ Dat zegt genoeg. Ondanks de zwaarte bleef er iets lichts in haar omgang.’
‘De moeilijkste momenten waren die van eenzaamheid. Dat ik iets moest regelen en het gevoel had: ik sta er alleen voor. Dat is zwaar. Je voelt je dan verantwoordelijk voor alles, maar hebt nergens controle op. Soms had ik het gevoel: dit ligt nu helemaal op mijn schouders. Dat je iets moet regelen, maar je weet niet bij wie je moet zijn. Wie beslist hier? Wie doet wat? Je staat in de mist en toch moet je door.’
Marianne
Vrouw
63
Zorg delen vraagt ervaring én durf, want niet elke grens is duidelijk
‘Bij mijn tante verliep dat goed. Mede door mijn ervaring met dementie wist ik wie ik moest bellen. Maar bij mijn vader liep ik tegen vage grenzen aan, bijvoorbeeld met de thuiszorg. Wie bestelt wat? Wie beslist wat? De ene keer ben je wel verantwoordelijk en de andere keer niet. Het was vaak verwarrend. Zelfs met mijn kennis was ik regelmatig verdwaald. Dat zegt genoeg, denk ik.’
Marianne
Vrouw
63
Grenzen stellen is geen falen, het is een vorm van zelfbehoud
‘Ik ervaar zeker grenzen. Toen bij mijn tante een knobbel werd ontdekt, heb ik gezegd: ‘Ik doe dit niet meer.’ Ze was 87, had al dementie, mijn vader was net overleden, ik kon het gewoon niet. Geen ziekenhuis, geen onderzoeken.’
‘Ik heb toen ook gezegd: dit past niet meer bij haar. Zij heeft altijd aangegeven: aan mijn lijf geen polonaise En het past ook niet meer bij mij. Ik belde mijn neef – we trokken samen op – en zei: ‘Als iemand anders het pad van onderzoeken wil nemen, prima. Maar ik stap er dan uit.’ Het was helder, het werd gerespecteerd, en dat voelde krachtig en als een overwinning. Toen dacht ik: ja, zo voelt een duidelijke grens.’
‘En bij mijn vader was het anders, toen ik aanvoelde dat het niet meer ging (niet dat ik ging stoppen). Ik heb me toen wel teruggetrokken. Ik heb mijn broers opgebeld en gezegd: ‘Als jullie geen band meer willen, prima, maar dan stop ik met investeren.’ Ze schrokken daarvan. Zo hadden ze het nooit bedoeld. En dat heeft iets veranderd. Plots deden ze meer. Dat moment voelde als een keerpunt. Ik werd ineens weer gezien.’
Marianne
Vrouw
63
Zorg vraagt niet alleen om handigheid, maar ook om draagvlak
‘Waar ik tegenaan loop is dat mensen dingen anders zien. Mijn vader zei tegen mij A, tegen mijn broers B. Dan krijg je misverstanden. Niet uit kwade wil, maar door verwarring. Bij mijn tante zag ik haar achteruitgang eerder dan anderen. Maar niet iedereen wilde dat toegeven. Dat maakt het extra zwaar, als je ook nog eens anderen moet overtuigen.’
Marianne
Vrouw
63
Zorgen voor een ander laat je zien wat echt belangrijk is en hoe waardevol vertrouwen kan zijn
‘Het mantelzorgen brengt mij inzicht. In hoe ouder worden eruitziet, in familieverhoudingen, in mijn eigen grenzen. Het heeft me ook rijkdom gebracht: dat ik er kon zijn voor iemand, dat ik warmte kon geven. Vooral bij mijn tante voelde ik: zij voelde zich veilig bij mij. En dat is onbetaalbaar. Iemand overeind kunnen houden – dát is betekenisvol.’
‘Je groeit erin. En het had bij ons ook echt een kop en een staart. Ik mocht niet klagen: mijn ouders, mijn tante… ik kon het delen. Maar je leert ook dat ieder verhaal uniek is. Wat het mij echt bracht? Dat je weet: ik kan er zijn voor iemand. En dat geeft een rijkdom die ik niet had willen missen.’
Marianne
Vrouw
63
Gezien worden begint niet met informatie, maar met erkenning voor wat je meemaakt
‘Er is niet vanzelf oog voor mij. Ik heb mezelf aangemeld bij het plaatselijke Steunpunt Mantelzorg. Daar vond ik wel informatie, bijvoorbeeld over dagbesteding of vervoer, in een nieuwsbrief. Maar ik merkte ook: ik wist veel, maar kennis is niet hetzelfde als het zelf doorleven. En soms dacht ik: waarom zie ik pas hoe moeilijk het is nu ik het zelf meemaak?’
Marianne
Vrouw
63
Regie voelt pas veilig als je weet dat je het ook mag loslaten.
‘Voor een groot deel heb ik wel het gevoel dat ik de regie heb. Ik ben iemand die graag overzicht houdt. Maar daardoor voelde ik me soms ook alleen verantwoordelijk. Met mijn broers was het lastig. Ik had vaak het gevoel: het is twee tegen één. Maar mijn man stond altijd naast me, dat was belangrijk. Bij mijn tante kon ik dingen makkelijker overdragen, dat voelde anders. Daar durfde ik eerder hulp te vragen.’
‘Ik denk dat goede mantelzorg ook vraagt dat de neuzen dezelfde kant op staan. Als je én voor iemand zorgt én ook nog de anderen in je familie moet overtuigen, dan is dat zó zwaar. Ik had bij mijn vader heel vaak dat ik iets zag aankomen, maar mijn broers zagen dat anders. Dan stond ik er alleen voor.’
Marianne
Vrouw
63
Ook als je denkt dat je de kennis hebt, kun je alsnog omvallen
‘De invloed van mantelzorger zijn is groot. Ik ben thuis komen te zitten. Burn-out. Ik dacht: ik heb de kennis, ik weet hoe het moet, dus ik kan dit aan. Maar dat viel tegen. We hadden puberkinderen, mijn man zat thuis zonder werk en ik kreeg het gevoel dat ik er alleen voorstond. Ik zat niet op een lijn met mijn broers. Ik voelde me verantwoordelijk voor alles. En dan nog denken: waarom houd ik dit niet vol? Terwijl het achteraf heel logisch is. Je kunt maar zoveel dragen.’
‘Ik kwam thuis te zitten. Ik was gewoon op. En achteraf denk ik ook wel: als vrouw zijnde, onderschat de overgang niet. Daar ben je je ook niet altijd van bewust, maar dat kost energie. Je staat eigenlijk heel veel tijd aan, er gaat veel in je hoofd om. Je moet zó veel rollen tegelijk dragen: dochter, moeder, partner, werker.’
Nóg wijzer worden?
Vragen en antwoorden
Stel een vraag aan de redactie
Uw kunt uw vraag anoniem stellen. Gedeelde Ervaringen behoudt het recht uw vraag niet te publiceren en/of in behandeling te nemen.
Dit formulier is beveiligd met reCAPTCHA van Google | Privacy - Voorwaarden