Wie is Harm?
Man
Harm (68 jaar) werkte ruim dertig jaar, internationaal in de ICT. In 2008 koos hij ervoor om zijn baan op te zeggen en voor zijn vrouw te zorgen. Dat heeft hij gedaan tot haar overlijden, nu drieënhalf jaar geleden. In de twaalf jaar dat hij voor haar zorgde werd zijn sociale netwerk beetje bij beetje kleiner. Hij en zijn vrouw konden niet meer gaan tennissen en golfen en er kwamen minder mensen over de vloer. Toen zijn vrouw ook dementie kreeg, kwamen er nog minder mensen. Het nichtje van zijn vrouw, is de enige persoon geweest, die gedurende het hele ziekteproces is blijven komen. Zij was ook degene die eenzaamheid bij Harm signaleerde. En die hem ondersteunde om uit zijn isolement te komen toen hij daar klaar voor was.
Harm werkte anderhalf jaar in een onbezoldigde functie waar hij veel voldoening uit haalde en inmiddels golft, reist en bridget hij weer. Daarnaast is hij actief als vrijwilliger. Hoewel de toekomst hem net na het overlijden van zijn vrouw beangstigde, is het leven inmiddels weer leuk.
Om de privacy van deze persoon te beschermen is gebruik gemaakt van een verzonnen naam. De werkelijke naam van Harm is bij de redactie bekend.
Harm
Man
68
Je hebt steun uit je directe omgeving nodig, maar aan die mantelzorg zitten wel grenzen
‘In zijn algemeenheid kan de zorgvraag die er is, door niemand anders worden ingevuld dan door iemand uit je directe omgeving. Die moet het signaleren en vervolgens veel tijd steken in het invullen. Als je het nichtje van mijn vrouw zou interviewen, dan zou die je vertellen: ik zou het morgen weer doen, maar het heeft ook een keerzijde. Zij heeft wel degelijk problemen gehad door het feit dat ze teveel aandacht aan mij heeft besteed en haar eigen netwerk heeft laten versloffen. Dat kan niet voortduren. Het moet gekaderd worden.’
Harm
Man
68
Het is moeilijk om steun op de juiste manier in te vullen en toe te laten
‘Nadat mijn vrouw is overleden, hebben mensen uit mijn omgeving me echt geprobeerd te steunen. Het nam niet de eenzaamheid weg, maar het gaf een goed gevoel. Mensen kwamen eten brengen. Ik voelde betrokkenheid.’
Harm
Man
68
Een ander kan je helpen om je leven weer invulling te geven, maar kan het niet van je overnemen
‘Hoe ben ik mijn leven gaan invullen? Alles wat het nichtje van mijn vrouw deed, deed ze om te zorgen dat ik de volgende stap zou zetten. Maar nooit vergetend dat ik dat zelf moest doen. Zij kon het aanvullen, maar kon het niet invullen. Zo is het gekomen dat ik er weer lol in heb.’
Harm
Man
68
99 procent van mensen die dit meemaken, hebben vrienden, familie die allemaal dwingend vertellen wat je moet doen
“Je zou lid moeten worden van een sportclub.” “Je zou een datingsite moeten bezoeken.” Allemaal dat soort flauwekul. Daar is zij volledig aan voorbij gegaan. Vanaf dag 1, heeft zij continue aandacht gegeven. Vijf keer in de week bellen, langskomen, hapje eten, vragen of ik zin had om een stukje samen te fietsen. Heel simpele dingen. En: mij vragen waar mijn behoeftes lagen. Wat wil jij nou? Zo ben ik uiteindelijk tot leven gewekt. Daar komt het op neer. Ik ben teruggezet op aarde. Ik raakte mijn fatalistische gedrag kwijt. Ik ging weer met plezier dingen ondernemen.’
Harm
Man
68
De betrokkenheid van artsen kan je het gevoel geven dat je er nog toe doet
‘Ik ben drie maanden lang, na het overlijden van mijn vrouw, gebeld door mijn huisarts. Eerste maand, elke week. In de tweede maand, elke twee weken. Tot in het einde van de derde maand. Gesprekken die niet oppervlakkig waren. Niet van: Hoe voelt u zich vandaag? Maar: Hoe ben je bezig met het verwerken? Kan ik iets voor je betekenen? Zal ik je over een paar weken weer bellen? Ze was heel betrokken, waardoor ik me gesteund voelde. En ze namen er de tijd voor. Dat gaf me een goed gevoel. Het gaf me het gevoel dat ik er nog toe deed.’
Harm
Man
68
Je moet het zelf doen
‘Elk eenzaamheidsprobleem heeft zijn eigen verhaal en dus ook zijn eigen oplossing. Maar de rode draad is wat mij betreft de vertrouwenspersoon waar je alles bij kwijt kan en die de bereidheid heeft om te investeren. En een ding nooit vergeten: Je moet het zelf doen. Niemand anders kan het voor jou doen. Het is niet alleen de bereidheid van de vertrouwenspersoon, het gaat vooral om je eigen bereidheid om buiten je eigen kaders te treden.’
Harm
Man
68
Stel je open voor mensen, oude vrienden die zich weer melden en maak de afweging of je met hen verder wilt
‘Wat ook heel erg belangrijk was: ze (mijn nicht) me hielp om me niet meer af te sluiten. Haar idee was: Zorg er nou voor dat je dat koppie van je openstelt voor de wereld die je hebt losgelaten. Bijvoorbeeld voor mensen die ik op de uitvaart van mijn vrouw zag, die ik 25 jaar niet had gezien. Ik was eigenlijk boos op hen. Wat kom je nou na 25 jaar doen? Maar die openstelling heeft me heel veel gebracht. Vooral in het opbouwen van mijn netwerk. De vrienden die ik na vijfentwintig jaar gesproken heb, heb ik individueel uitgenodigd. Ik wilde wel weten wat er in die afgelopen vijfentwintig jaar gebeurd is. Komt die ander om de relatie te herstellen? Is dat een bewuste keuze? Zo ben ik op een aantal mensen gekomen waarvan ik dacht: Daar kan ik verder mee. En ik heb voor een aantal mensen ook de deur gesloten.’
Harm
Man
68
Als je je zelfstandigheid terugvindt, kun je daar een gevoel van trots uithalen
‘Ik ben trots op het terugvinden van de zin van het leven. Daar ben ik ontzettend trots op. En als je naar momenten kijkt: Ja zeggen tegen vrijwilligerswerk. Maar goed, dat is niet iedereen gegeven. Ik ben mobiel en tevreden over het feit dat ik weer actief ben. Dat ik het golfen heb opgepakt, vrijwilligerswerk heb opgepakt. Dat ik ben gaan werken is omdat ik een redelijk goed werkende geest heb. Maar ben je daar dan trots op? Ik ben vooral trots op de zelfstandigheid die ik heb teruggevonden. De glimlach was wel van mijn gezicht hoor, en die krijg je nu niet meer van mijn gezicht.’
Harm
Man
68
Weer aan het werk gaan
‘Ik golf weer, doe cursussen, ben gaan werken. Ook daar heeft ze (mijn nicht) me mee geholpen. Ik werd door een oud-collega gebeld of ik eens wilde koffiedrinken. Die kwam met een onbezoldigd baantje. Toen dacht ik eerst: ik ga niet werken. Sinds 2008 was ik al uit de markt, ik had geen idee wat er gebeurde in de wereld. Toen zei dat nichtje: “Waarom niet? Als je het niet leuk vindt, stop je ermee.” Ik heb het anderhalf jaar gedaan.’
Harm
Man
68
Het belangrijkste is jezelf terugvinden, werk kan daarbij helpen
‘Waar ik het meest aan gehad heb, is mezelf terugvinden. Dat is datgene wat uiteindelijk de sleutel is. Ik ben degene geweest die de regie heeft teruggenomen.’
Nóg wijzer worden?
Vragen en antwoorden
Stel een vraag aan de redactie
Uw kunt uw vraag anoniem stellen. Gedeelde Ervaringen behoudt het recht uw vraag niet te publiceren en/of in behandeling te nemen.
Dit formulier is beveiligd met reCAPTCHA van Google | Privacy - Voorwaarden